Menopauza
Jakie są objawy menopauzy, kiedy pojawia się w życiu kobiety i jak sobie z nią radzić? Dowiedz się więcej, by poczuć się dużo lepiej!
Czekasz, wypatrujesz, martwisz się. Może przez to stałaś się bardziej nerwowa. Oblewają Cię zimne poty. W nocy nie możesz spać. Twój niepokój rośnie. Waga wskazuje kilka kilogramów więcej, chociaż nie zmieniłaś ostatnio nawyków żywieniowych. Wciąż jesteś przemęczona… W dodatku mąż jakoś bardziej niż zwykle Cię irytuje. Menopauza. Co to takiego? Choroba, czy naturalne wydarzenie? Jak sobie z nią poradzić? Jak przetrwać ten trudny dla nas czas i nie zwariować?
Menopauza (potocznie również używane określenia: klimakterium lub przekwitanie) to ostatnie krwawienie miesięczne w życiu kobiety, po którym miesiączka nie występuje przez 12 miesięcy bez żadnych patologicznych przyczyn tego stanu (według WHO – Światowej Organizacji Zdrowia). Średni wiek menopauzy w Polsce to ok. 50,8 lat. Najczęściej występuje między 45. a 55. rokiem życia kobiety. Te 12 miesięcy bez krwawienia dają pewność zatrzymania cyklu miesiączkowego tzn. że Twoje jajniki nie uwalniają komórek jajowych, a zatem nie możesz już zajść w ciążę.
Jeśli tylko potraktujesz menopauzę jako naturalne wydarzenie, poradzisz sobie w tym kolejnym etapie życia. Źródłem problemów są niemal wyłącznie negatywne stereotypy i postawy wobec kobiet wchodzących w okres menopauzy.
Menopauza jest naturalną konsekwencją niedoboru produkowanego przez jajniki estrogenu – jednego z najważniejszych hormonów płciowych, dających siłę, zdrowie i płodność. Ten niedobór nie jest chorobą, mimo że w tym okresie jesteśmy bardziej narażone na schorzenia układu sercowo-naczyniowego, otyłość, cukrzycę, choroby ginekologiczne oraz nowotwory.
To, że wchodzisz w okres okołomenopauzalny, możesz rozpoznać po pojawiających się objawach. Zapoznaj się z nimi i obserwuj swój organizm. Możesz też wykonać krótki test, tzw. indeks Kuppermana (dostępny poniżej), który w prosty sposób pomoże Ci określić, czy występują u Ciebie objawy menopauzy i jak są nasilone.
Menopauzę, właśnie teraz, przechodzi wiele milionów kobiet na świecie. Każda na swój sposób. Zdarza się, że można w tym okresie nie mieć żadnych objawów albo niektóre z symptomów mogą być odczuwalne z różnym natężeniem. Objawy te mogą trwać od 6 miesięcy do kilku lat, ale zdarza się, że występują i dłużej (np. 10 lat).
Większość z nas w okresie poprzedzającym menopauzę miesiączkuje nieregularnie. Cykle mogą się skrócić bądź wydłużyć. Zmienia się obfitość krwawień. Jest to tzw. okres premenopauzy. Rozpoczyna się kilka lat przed wystąpieniem ostatniej menstruacji. Już wtedy zmiany hormonalne zachodzące w Twoim organizmie powodują, że cykle miesiączkowe skracają się i są nieregularne, a krwawienia mogą być bardziej obfite. Premenopauza występuje zwykle po 40. roku życia. Pojawiają się wtedy kliniczne, endokrynologiczne i biologiczne objawy zbliżającej się menopauzy (uderzenia gorąca, nieregularne cykle miesiączkowe).
Okres pomenopauzalny, czyli postmenopauza, rozpoczyna się 12 miesięcy po ustaniu miesiączkowania. Charakteryzują go objawy związane z niedoborem w organizmie estrogenów i progesteronu oraz wysoki poziom hormonu folikulotropowego (FSH). To powoduje zmiany zanikowe w tkankach estrogenozależnych (piersi, pochwa, srom), objawy wypadowe i brak miesiączki. Okres ten może stanowić nawet 1/3 długości życia kobiety (przyjmując, że kobieta w Polsce żyje przeciętnie prawie 80 lat).
Objawy menopauzy mogą pojawić się wcześniej, jeśli kobieta:
- przeszła operację ginekologiczną z usunięciem jajnika/jajników
- przeszła radioterapię lub chemioterapię
- cierpi na zaburzenia układu immunologicznego, choroby tarczycy oraz inne choroby układowe
- nałogowo pali tytoń czy spożywa alkohol
Wiemy już, że zmienia się Twój profil hormonalny. Przede wszystkim spada poziom estrogenów, hormonów odpowiedzialnych za naszą ogólnie pojętą „kobiecość”.
Pojawiają się objawy naczynioruchowe (zwane też wazomotorycznymi): nagłe fale gorąca, tzw. uderzenia gorąca, nadmierne pocenie nocne.
Możemy także odczuwać tzw. objawy somatyczne: zawroty i bóle głowy, kołatanie serca, bóle stawów i mięśni, drętwienie kończyn. Późniejszym następstwem menopauzy mogą być m.in. choroby układu sercowo-naczyniowego, osteoporoza, zmiany w układzie moczowo-płciowym, zespół urogenitalny oraz związane z nim dysfunkcje seksualne.
Możesz zauważyć u siebie także zaburzenia emocjonalne: zwiększoną drażliwość, lęk, płaczliwość, problemy ze snem i koncentracją, brak chęci do życia i energii, przygnębienie, a nawet depresję.
Jeśli spostrzeżesz u siebie któryś z powyższych objawów, a test Kuppermana będzie miał wynik pozytywny, wybierz się do swojego lekarza ginekologa. Wizyta u specjalisty rozwieje Twoje wątpliwości, zapewni skuteczną i fachową konsultację na temat łagodzenia objawów menopauzy, a także pozwoli skontrolować aktualny stan Twojego zdrowia ginekologicznego.
Przygotuj się do wizyty. Weź ze sobą notes z przygotowanymi wcześniej pytaniami. Zanotuj, co najbardziej Ci dokucza. Nie zapomnij zapisać daty ostatniej miesiączki. Jeśli zażywasz jakieś leki, wpisz dokładnie ich nazwy.
Lekarz może Ci zaproponować wykonanie badania USG narządów miednicy mniejszej, mammografię oraz USG gruczołów piersiowych, densytometrię (badanie gęstości kości). Może również zalecić wykonanie dodatkowych badań laboratoryjnych, np. na poziom obecności wybranych hormonów – FSH i LH (hormony wydzielane przez przysadkę mózgową), estradiolu – we krwi (hormon wydzielany głównie przez jajniki), ocenę profilu lipidów.
Podczas wizyty u ginekologa spodziewaj się:
- rozmowy, wywiadu medycznego (przebyte choroby, operacje, leki, przeszłość położnicza, rodzinne choroby nowotworowe)
- pomiaru masy ciała, BMI (indeks masy ciała), ciśnienia tętniczego
- badania ginekologicznego (wymaz cytologiczny), USG
- badania piersi
- kontroli morfologii, biochemii krwi
- zlecenia dodatkowych badań hormonalnych (indywidualnie dla każdej pacjentki)