Femelis Meno

Kryteria doboru terapii redukującej objawy menopauzalne

Prof. dr hab. n. med. Romuald Dębski: Podstawowym uzasadnieniem dla terapii substytucyjnej, wdrażanej w okresie okołomenopauzalnym, jest konieczność zniwelowania uciążliwych objawów wypadowych oraz szeroko rozumiana poprawa obniżającej się często w tym okresie jakości życia pacjentek. Zapraszamy do lektury artykułu.


Podstawowym uzasadnieniem dla terapii substytucyjnej, wdrażanej w okresie okołomenopauzalnym, jest konieczność zniwelowania uciążliwych objawów wypadowych oraz szeroko rozumiana poprawa obniżającej się często w tym okresie jakości życia.

Najskuteczniejszym sposobem eliminacji tych symptomów jest substytucja estrogenna, która w przypadku ich znacznego nasilenia – niejednokrotnie staje się jedyną skuteczną metodą terapeutyczną. Wcześnie rozpoczęta i prawidłowo dobrana, nie tylko przyczynia się do usunięcia nieprzyjemnych dolegliwości, ale również pozytywnie wpływa na szeroko pojęty stan zdrowia kobiet: skórę, naczynia krwionośne, kości, mózg, gospodarkę węglowodanową oraz poziom cholesterolu i trójglicerydów. Hormonalną terapię zastępczą można również stosować w przypadku występowania zdefiniowanych problemów medycznych, na przykład osteopenii czy osteoporozy, u pacjentek bez objawów wypadowych. W takich sytuacjach preferowane jest jednak specyficzne leczenie nakierowane na konkretne schorzenie. Niestety, terapia estrogenowa ma również przeciwwskazania – i choć nie występują one zbyt często, niezmiernie powszechnym zjawiskiem jest bardziej lub mniej racjonalny strach przed substytucją hormonalną. Niejednokrotnie więc pacjentki (mimo występujących dolegliwości) całkowicie rezygnują z terapii lub przy nasilonych objawach poszukują metod alternatywnych. Najintensywniej promowane w mediach, a przez to również najpowszechniej stosowane, są preparaty sojowe. Zażywane w rekomendowanych dawkach, mają niestety skuteczność zbliżoną do placebo. Natomiast aplikowanie ich w ilościach wykazujących efekt biologiczny najprawdopodobniej miałoby efekty uboczne podobne do tych, które występują podczas terapii klasycznymi hormonami.

W Stanach Zjednoczonych do leczenia objawów wypadowych zarejestrowano paroksetynę – selektywny inhibitor wychwytu zwrotnego serotoniny. W wielu badaniach wykazano, że u kobiet z przeciwwskazaniami do estrogenoterapii podawanie tego preparatu znamiennie zmniejsza nasilenie dolegliwości. Niestety, jako lek antydepresyjny – kojarzony jest z terapią stricte psychiatryczną i w efekcie bardzo często pacjentki w okresie okołomenopauzalnym nie akceptują go. W powstałą lukę doskonale wpisują się niehormonalne preparaty pochodzenia roślinnego (np. wyciąg cytoplazmatyczny PI82-GC FEM). Ich skuteczność w eliminowaniu objawów wazomotorycznych i bezpieczeństwo wynikające z braku aktywacji receptorów estrogenowych w gruczole sutkowym i endometrium potwierdza bogata literatura. Mogą one być zatem optymalną opcją leczniczą dla kobiet z przeciwwskazaniami do terapii estrogenowej lub obawiających się działań ubocznych hormonów.

prof. dr hab. n. med. Romuald Dębski
Kierownik Kliniki Ginekologii i Położnictwa w Szpitalu Bielańskim w Warszawie